ЫАМ ЫЙЫН 13 КҮНЭ — Саха дьахталларыгар бастакынан суол тэлбит бастыҥ поэтесса ВАРВАРА ПОТАПОВА күн сирин көрбүт күнэ.
Күүтүүлээх ыам ыйын 13 күнэ тиийэн кэллэ. Ыраах Убайаан сүрэхпитигэр, өйбүтүгэр чугаһаан сылаас ахтылҕан иэйиинэн угуттуу кууста.
Эмиэ сыл ахсын буоларыныы Варябыт кыракый дьиэтэ, кыракый тиэргэнэ биһигини түмтэ. Ураты уйаҕас, туттарбакка куотан хаалыах дьикти түгэн… Варя оһоҕо оттуллан оргууй тыһыргыы турара киирбит киһини иһирэхтик кууһан, сылааһынан иэдэскиттэн имэрийэн ылар, уонна уйулҕаны күүрдэр, эмиэ да санньылҕан кытаҕар олордон, ааспыты санатар ахтылҕан сыттаах түгэннэр… олус даҕаны Кэрэ түгэн… Санаа далайын саба тута, олохпутугар эмиэ биир истиҥ иэйиини бэлэхтэһэр түгэммит. Быйыл, уу дохсуннук киирэн Убайаан муосталарын ылан сырыы тохтоотор да поэтесса сүгүрүйээччилэрэ ырааҕынан да эргийэн В. Потапова аатынан уулусса 16 дьиэтигэр Убайаантан, Ньурбаттан, Антоновкаттан, Чаппандаттан, Дьаархантан муһуннубут. Суол хаайыытын содула куорат, нэһилиэк оскуолаларын үөрэнээччилэрэ кыайан кэлбэтилэр.
Өрүү буоларын сиэринэн, «Ньурба уоттарын» үлэтин сүрүннээччилэр библиотекарь Рея Петровнабыт, хоһоонньут Валентина Дмитриевнабыт, түмэл үлэһитэ, түмсүү саамай эдэрэ Александра Петровнабыт минньигэс алаадьылаах итии үүттээх чэйдэринэн ыалдьыттары күндүлүү көрүстүлэр. Варя, Варвара Потапова, саха дьахталларыттан бастакы хоһоон ыллыгын тэлэйбит Ньурба кыыһа. Варвара Потапова төрөөбүт күнүгэр кини аатын, айар үлэтин үйэтитиигэ Ньурбатааҕы киин бибилэтиэкэ (дириэктэр Анна Витальевна Багмет, ааҕааччыны кытта үлэлиир салаа салайааччыта Елена Петровна Семенова) уонна «Ньурба уоттара» түмсүү (салайааччы Дмитрий Николаевич Пономарев-Дьолуолаах) күүскэ үлэлиир. Ааспыт сылларга бу күн, ыам ыйын 13 күнүгэр, араас ыйытыктар, тургутуктар, кинигэлэр сүрэхтэниилэрэ, «БИИР ХОҺООН ТУҺУНАН» эссе суруйуутугар, Потапова дьыктаана уонна да атын тэрээһиннэр буолан ааспыттара.
Кэрэ түгэммит Ньурбатааҕы киин бибилиэтиэкэ ааҕааччыны кытта үлэлиир салаатын бибилэтиэкэрэ, Антоновкатааҕы «Кыраһа» айар куттаахтар түмсүүлэрин салайааччыта Лена Ивановна Софронова Варвара Потапова олоҕун, айар үлэтин олус истиҥник ахтыы-сэһэнинэн саҕаланна.
Ньурбатааҕы кииннэммит бибилэтиэкэ ситимин оҕону кытта үлэҕэ методиһа Ирина Ивановна Павлова тус этиитинэн салайтаран барбыт быйылгы «МИН ДА ОҔО ЭТИМ…» көҥүл тылбаас күрэх туһунан сырдатыыта барыбытыгар Варвара Потапованан киэн туттуу туругар киллэрдэ.
Күрэх балаһыанньата аныгы олох сайдыытынан куйаар ситимин тарҕанан географията кэҥээн саха сирин уҥуордаан алта омук тылынан үгүс үлэ түмүлүннэ. Күрэххэ 36 кыттааччыттан 41 үлэ киирдэ. Нууччалыы тылбаас — 32, английскайдыы — 5 уонна немецтии, испанскайдыы, эбээннии, кытайдыы тылларынан биирдии үлэ.
Саамай ыраахтан кытайдыы тылынан кэлбит тылбаас Сианьтан Москва куоракка кэлэн үөрэнэ сылдьар, наука и технология университет 4 курсун студена Чэнь Линьфэн. Маны сэргэ, Дьокуускай куораттан, Эбээн – Бытантай, Мэҥэ – Хаҥалас, Усть-Алдан, Таатта, Үѳһээ – Бүлүү, Сунтар улуустартан уонна Ньурба 2 № оскуолатыттан, Антоновкаттан, Убайаантан, Малдьаҕартан, Маалыкайтан, Чукаартан, Чаппандаттан тылбаастар кэллиллэр. Ордук элбэх киһини, оскуола үөрэнээччилэрин кытыннарбыт Чуукаардааҕы «Уран кут» түмсүү салайааччытын Клавдия Андрееваны тэрийэр бөлөх чорботон бэлиэтиир уонна Маалыкай, Ньурба куорат 2 № оскуолаларын.
Бу үлэлэри сыаналыыр сүбэӄэ үлэлээтилэр:
- Шадринова Ангелина Николаевна – Суоһааны – поэтесса, СӨ суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ, «Чолбон» сурунаал эрэдээксийэтин сүбэтин чилиэнэ;
- Павлова Туяра Степановна – «Чолбон» сурунаал эппиэттиир сэкирэтээрэ, СӨ култууратын туйгуна, Василий Никифоров – Күлүмнүүр аатынан бэлиэлээх суруналыыс;
- Ольга Андреевна Фролова-Янцен – «Кэскил» оӄо хаһыатын «Юность Севера» сурунаалын эппиэттээх сэкирэтээрэ, тылбаасчыт, Арассыыйаӄа уонна Саха сиригэр тылбаас күрэхтэрин кыайыылааӄа, Алексей Михайлов аатынан литература бириэмийэтин лауреата;
- Иннокентьева Наталья Михайловна – нуучча тылын уонна литературатын учуутала, тылбаасчыт, СӨ үѳрэӄириитин туйгуна;
- Корякина Анна Алексеевна – Хотугулуу – Илиҥҥи федеральнай университет, Ньурбатааӄы техническэй лиссиэй омук тылын учуутала;
Күрэхпит сүрүн дьүүлдьүтэ Варвара Потапова айымньыларын түмэн, хоһоонньут кыыспыт туһунан эгэлгэ матырыйааллары, анабыл хоһооннору, ахтыылары, бэлиэтээһиннэри барытын түмэн, ырытан, таҥан, саха дьахталларыгар БАСТАКЫ уонна БАСТЫҤ поэтесса диэн бигэргэппит ҮС ТҮҺҮМЭХТЭЭХ ҮРҮҤ КИНИГЭЛЭРИ бэлэхтээбит литератураны ырытааччы, тыл үѳрэӄин билимин дуоктара, СӨ суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ, бэрэппиэссэр Варвара Борисовна Окорокова.
Дьоһун сүбэ сыанабылынан «МИН ДА ОҔО ЭТИМ…» көҥүл тылбаас күрэхпит түмүгэ: ОҔОЛОРГО НУУЧЧАЛЫЫ ТЫЛБААСКА:
3 үрдэл — Мария Симакова, Дьаархан орто оскуолатын 9 кыл. үөрэнээччитэ
3үрдэл — Айсиэн Самсонов, Дьаархан орто оскуолатын 11 кыл. үөрэнээччитэ
2 үрдэл — Семянова Алина, Дьокуускай 25 № оскуолатын 8 кылааһа
1 миэстэ — Андреева Ева Андреевна, Чуукаар орто оскуолатын 10 кыл үөрэнээччитэ, «Уран Кут» түмсүү
Кэскиллээх тылбаасчыт — Иванова Иванна, Малыкай орто оскуолатын 8 кыл үөрэнээччитэКүрэх саамай эдэр кыттааччыта — Степанов Владимир Дьулустанович, Чукаар орто оскуолатын 4 кыл үөрэнээччитэ, «Уран Кут» түмсүү
УЛАХАН ДЬОҤҤО НУУЧЧАЛЫЫ ТЫЛБААСКА:
3 үрдэл — Инна Николаева — Угинка, Мэҥэ Хаҥалас улууһа Майа сэл. «Таммахтар» литературнай түмсүү
3 үрдэл- Афанасьева Надежда Михайловна, Ньурба Малдьаҕар нэһилиэгэ2 үрдэл- Корякина Элеонора Юрьевна, Үөһээ Бүлүү
2 үрдэл — Степанова Лидия Дмитриевна — Дьэргэстэй кыыһа. Ньурба, Антоновка «Кыраһа» түмсүү
1 үрдэл — Горохова Татьяна Григорьевна Кустуур, Эвено-Бытантай улууһа
АНГЛИЙСКАЙДЫЫ тылбааска:
3 үрдэл — Корякина Элеонора Юрьевна, Үөһээ Бүлүү
2 үрдэл — Местникова Александра Дмитриевна-Сандаара, Бороҕон Уус Алдан улууһа «Уһуктуу» литературнай түмсүү
1 миэстэ — Юлия Андреевна Васильева, Ньурба
Дьүүллүүр сүбэ нууччалыы уонна английскайдыы тылларынан тылбаастары көрдө, сыаналаата, атын тылларга биирдии үлэ киирбитинэн түмүк тахсыбата, тэрийэр бөлөх махтал суругунан бэлиэтээтэ.
Бу орто дойдуга 33 сыл олорбут Варвара Потапова быйылгы төрөөбүт күнүн бэлиэтээһиҥҥэ сүбэ-соргу буолан көмөлөспүт биир дойдулаахпыт, В.Н. Потапова аатын үйэтитэргэ күүскэ үлэлиир, педагогика билимин дуоктара, бэрэппиэссэр Евдокия Михайловна Поликарповаҕа, «Айар» кинигэ кыһатын сүрүн эрэдээктэрэ, «Ньурба уоттара» түмсүү улахан доҕоругар Акулина Ивановна Филипповаҕа бастыҥ баһыыба, истиҥ махтал тиэрдэбит.
Бүгүн, Варвара Потапова тэлгэһэтигэр үс тылынан «Мин да оҕо этим…» хоһооно күрэх кыттыылаахтарын толоруутугар иһиллибитин таһынан мустубут дьон-сэргэ атын улуустан кэлбит тылбаастары ааҕыылара, «Ньурба оройуона» МО дьаһалта үлэтин сүрүннүүр салаа сэбиэдиссэйэ Афанасьева Ольга Ивановна, Ньурбатааҕы Үөрэх управлениетын иитэр уонна эбии үөрэхтээһин салаатын сүрүннүүр специалиһа Василий Николаевич Семенов, сыаналыыр сүбэттэн Иннокентьева Наталья Михайловна санааларын этиилэрэ, СӨ үтүөлээх артыыскалара Людмила Александровна Васильева, Александра Константиновна Кривогорницина Варвара Потапова, Галина Томская хоһооннорун толоруулара олус да истиҥник иһилиннилэр. Халлааммыт кытта халлан күммүт мичийэ үөрдэ. Варвара Потапова тыыннаах тыллара саха тыллаах омукка үйэлэргэ иһиллэ турдун, «Ньурба күһүнүгэр» бу киирбит 41 тылбаас сэмсэ-сэрбээк кинигэ буолан таҕыстын диэн баҕа санаа бастыҥын аар куйаарга ыытабыт диэнинэн бары аһара астынан, үөрэ сэгэйэн тарҕастыбыт!
