Антоновка орто оскуолатыгар 10 «Б» уонна «В» кылаастарыгар Политическэй репрессиялар күнүгэр аналлаах икки уруокка саха норуотун чаҕылхай дьонун туһунан кэпсэттибит. Сэттинньи 10 күнэ П. А. Ойуунускай төрөөбүт күнэ буоларын быһыытынан «Ойуунускай кэхтибэт кэриэһэ» диэн уруок 10 «Б» кылааска, кини айар үлэтигэр анаатыбыт.
Оччотооҕуга норуокка бүрүүкээбит ыар баттык кэмнэргэ Ойуунускай үөрэххэ, сырдыкка бииргэ таласпыт, төрөөбүт дойдубут сайдарын туһугар олус эдэр сааһыттан эрэллээх күндү доҕотторун Степан Васильевич Васильевы, Максим Кирович Аммосовы, Исидор Никифорович Бараахабы уо.д.а. кытта сүнкэннээх баараҕай далааһыннаах үлэни ыыппыттара. Саха сирин аан бастаан саҥа былааска конституциялаан, сирдээн-уоттаан, хаһаайыстыбалаан өрөспүүбүлүкэ оҥорбуттара. Кинилэр салайбыт кэмнэригэр өрөспүүбүлүкэҕэ хороҕор муостаах, сыспай сиэллээх олохтоох ахсааныттан баһыйар элбэҕинэн СССР-га бастакы миэстэ буолбута.
Промышленность эмиэ сайдарга бастакы олуктара, хардыылара оҥоһуллубуттара. Саха латыынныы алпабыытыттан, олоҥхоттон саҕыллыбыт театртан саҕалаан үөрэҕирии, култуура уонна уопсай сайдыыга улахан хамсааһыннар барбыттара.
Былатыан Ойуунускай аан бастаан авторскай олоҥхону сурукка-бичиккэ киллэрбит киһи эрэ буолбакка, олоҥхону аан бастаан научнайдык чинчийбит учуонай буолар. Суруйааччы саха литературатын сиэдэрэй классиката буолбут бары жанрдарга элбэх айымньыны хаалларбыта.
Ойуунускай хараҥа балыырга түбэһэн кинигэлэрэ уоттанан баран, аны аата тиллиитигэр биһигиттэн бэтэрээ сэбиэскэй кэмҥэ өрөбөлүүссүйэ эрэ ырыаһытын курдук сыаналаммыта. Ол биллэн турар, ол соцреализм эрэ өттүттэн сыана быһа сатааһын этэ. Былатыан Ойуунускай айымньылара биллэн турар ханнык да литературнай сүүрээннэргэ ала чуо бэриммэтэх дириҥ силистээх-мутуктаах, киэҥ-куоҥ буоллахтара.
10 «В» кылааска «Бараахап — норуот дьоруойа» диэн уруокка Исидор Никифорович Бараахап кыһыл террор саҕана хорсун быһыытын туһунан кэпсээтибит. 1920-22 сс. баара суоҕа балтараа эрэ сылга саарыскай Арассыыйа үс үйэ тухары тутан өлөрбүт дьонуттан элбэх, 400- чэкэ саха дьоно суута-сокуона суох кыдыйыллыбыттара. Бу Саха өрөспүүбүлүкэтин норуотун кыдыйыы бастакы эрэ олуга этэ. Былатыан Ойуунускай, Максим Аммосов, Емельян Ярославскай оннугар кэлбит Георгий Лебедев, Алексей Козлов, Андрей Агеев саха норуотун «бандьыыт норуот” диэн ааттаан туран бастаан “хас биирдии бэһис киһилэрин өлөрүн” (Агеев) диэнтэн “барыларын да кыдыйыахха” (Лебедев) диэҥҥэ тиийэ бигэ былааннарын Сиббюро ЦК РКП (б)- га суруйбуттара баар. Ити үс илэ сиэхсит аны геноцид оҥороору уостарын тиистэрин сытыылана олордохторуна Исиидэр Бараахап Ян Строду, Сергей Широких-Полянскайы кытта түстээх түөрэх төлкөлөөх кэпсэтии ыытар.
1922 с. кулун тутар 10 күнүгэр Ян Строд сүүрбэ кыһыл байыастаах киирэн Лебедевтааҕы үүрэн кэбиһэр. Ити курдук “кыһыл террористар” былаастара сууллар эрээри, кинилэр туох да буруйга-сэмэҕэ турбатахтара. Сэриини игин этэҥҥэ хоргуйбакка туораан, 80-90 саастарыгар диэри дьоллоохтук олорбуттара. Козлов 1937 с. репрессияланан да баран тыыннаах ордубута диэн буолар.
Исидор Никифорович Бараахап (Уйбаныап) 1938 с. репрессияланыар диэри төрөөбүт дойдубут сайдарын туһугар күүскэ үлэлээбитэ.
Антоновка орто оскуолатын оҕолоро уруоктарга болҕойон иһиттилэр.
Семенова Н. В. Убайаан бибилэтиэкэрэ
